Ayn Rand

Ayn Rand
ing. Ayn Rand
Doğum adı	Алиса Зиновьевна Розенбаум Alisa Zinovyevna Rosenbaum
Təxəllüsü	Ayn Rand
Doğum tarixi	2 fevral 1905(1905-02-02)[1][2][…]
Doğum yeri	Sankt-Peterburq, Sankt-Peterburq quberniyası[d], Rusiya imperiyası[3]
Vəfat tarixi	6 mart 1982(1982-03-06)[1][2][…] (77 yaşında)
Vəfat yeri	Manhetten, Nyu-York, Nyu-York ştatı, ABŞ
Vəfat səbəbi	ürək çatışmazlığı
Dəfn yeri	Kensiko qəbiristanlığı
Həyat yoldaşları	Frenk O'Konnor[d] (1929–1979)
Uşağı	yoxdur
Təhsili	Sankt-Peterburq Dövlət Universiteti
Fəaliyyəti	dramaturq, filosof, roman yazıçısı, ssenarist, ədəbiyyat tənqidçisi, esseist, jurnalist, fantastika yazıçısı[d], yazıçı
Fəaliyyət illəri	1926-cı ildən
Əsərlərinin dili	ingilis dili
Janrlar	obyektizm, antiutopiya
Tanınmış əsərləri	Atlas silkələndi
aynrand.org
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ayn Rand (ilk adı: Alisa Zinovyevna Rosenbaum; 2 fevral 1905^[1][2][…], Sankt-Peterburq, Sankt-Peterburq quberniyası^[d], Rusiya imperiyası^[3] – 6 mart 1982^[1][2][…], Manhetten, Nyu-York ştatı) — qurduğu obyektivizm fəlsəfəsi və yazdığı "Yaşamaq istəyirəm" (We the Living), "Mən" (Anthem), "Həyatın Qaynağı" (The Fountainhead) və "Atlas silkələndi" (Atlas Shrugged) kitabları və obyektizm fəlsəfəsiylə tanınan yazar.

Fəlsəfəsi və kitabları öz fərdiyyətçilik, şüurlu eqoizm və kapitalizm məfhumlarını vurğulayır. Dövlətin azad bir cəmiyyətdə qanuni, amma minimal bir rola sahib olduğuna inanan Rand qatı bir minarxistdir. Liberteryenler və Amerikalı mühafizəkarlar arasında əhəmiyyətli bir təsiri olmuşdur.

Romanları özünə xas meydana gətirdiyi bir qəhrəmanın təqdimatını mərkəz alır, Qəhrəman öz qabiliyyəti xüsusiliyi və müstəqilliyi üzündən cəmiyyətlə zidd düşür, amma bu qarşıdurmalar onun səhvləri üzündən deyil, şüurlu davrandığı və ürəkdən gələn bir şəkildə öz mənfəətinə görə çalışdığı üçün olur. Rand'a görə rasional düşünən ağıllar üçün qarşıdurma söz mövzusu deyil. Qəhrəman yenə də idealları istiqamətində davam edir. Rand bu qəhrəmanı ideal insan olaraq görür və ədəbiyyatının bu tip insanlar üçün bir təqdimat yeri olmasını məqsəd hesab edir.

Ona görə,

• İnsan yerlərini və hərəkətlərini məntiqdən istifadə edərək seçməlidir,
• Fərdlərin özlərini başqaları üçün fəda etmədən və eynisini başqalarından gözləmədən öz məqsədləri üçün yaşamağa haqları var,
• Kimsənin bir başqasının hüquqlarına güc istifadə edərək təcavüz etməyə ya da güc istifadə edərək ona öz fikirlərini təlqin etməyə haqqı yoxdur.

1. ↑ ^{1 2 3 4} Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
2. ↑ ^{1 2 3 4} Duignan B. Ayn Rand // Encyclopædia Britannica (ing.).
3. ↑ ^{1 2} Saxon W. Ayn Rand, ‘Fountainhead’ Author, Dies. 1982.